Poszukiwania.pl

W 1937 roku Niemcy zaprojektowali i wdrożyli do produkcji pierwszą rodzimą maskę przeciwgazową przeznaczoną dla cywilów. Była to maska kapturowa wykonana z naturalnej zielonej gumy, wyposażona w lekki pochłaniacz oraz prosty zawór wydechowy wykonany z dwóch płatków gumy częściowo sklejonych krawędziami który był umieszczony pomiędzy okularami. Maska była produkowana w 4 rozmiarach.

Do maski był dedykowany ciekawy aluminiowy płaski pochłaniacz o kształcie krążka. Niezwykłość tego elementu polegała na fakcie iż surowiec z którego wykonywano wewnętrzne wkłady cząsteczkowe(zwane również dymnymi) został zmieszany z węglem aktywnym w jednolitą mieszankę zamiast być uszeregowanym w warstwy. Pochłaniacze tego typu od połowy 1943 roku produkowano z blachy cynkowej a w 1944 roku wprowadzono już model zastępczy wykonywany z papieru.

Niemcy nie wydawali Volksgasmaske za darmo tak jak miało to miejsce w Wielkiej Brytanii z maskami przeznaczonymi dla cywilów. Opłata była naliczana w zależności od osobistego lub rodzinnego dochodu. Maska była rozprowadzana w płaskim pudełku kartonowym w którym znajdowała się maska, pochłaniacz, instrukcja oraz para dodatkowych szybek okularowych zapobiegających zaparowywaniu okularów maski.  Fabrycznie zapakowana maska posiadała kartonową osłonę na zaworze wydechowym zapobiegającą się jego odkształcaniu co mogłoby wpłynąć na jego działanie podczas używania maski, to była główna waga tego typu zaworów. Ponieważ pudełko kartonowe nie było odpowiednie do noszenia maski przy sobie, zaczęto produkować początkowo sukienne torby a później także puszki metalowe które były sprzedawane komercyjnie zgodnie z panującymi ówcześnie regulacjami.

Maska występuje w dwóch wersjach pierwsza z gumowym paskiem z tyłu maski umieszczonym w celu lepszego dopasowania maski oraz druga bez owego paska. Punktem spornym w tej kwestii jest teoria iż maski bez paska regulacyjnego były przeznaczone dla oddziałów Niemieckiego Luftschutz, z własnego doświadczenia mogę stwierdzić iż owa różnica wynikała z okresu produkcyjnego tzn. maski wyprodukowane po 1939 roku które miałem okazję spotkać nie posiadały już paska regulacyjnego.

Volksgasmaske VM37 jest dość popularną maską cywilną z okresu drugiej wojny światowej, lecz zdaje się być rzadsza od późniejszego modelu VM40, mimo to bez dłuższych poszukiwań udaje się zakupić ją w magazynowym stanie zapakowaną w oryginalny karton.

Marek Kulig