Poszukiwania.pl

W dniu 7 marca 1533 roku portugalski statek handlowy Bom Jesus wyruszył z Lizbony w Portugalii, obładowany skarbami kierując się w stronę zachodnich Indii. Niestety, jego los był nieznany przez blisko pięćset lat, aż do momentu, kiedy w 2008 roku jego szczątki zostały odkryte na pustyni w Namibii, w pobliżu wybrzeża Atlantyku, przez pracownika firmy De Beers prowadzącej wydobycie diamentów.

Bom Jesus był statkiem zbudowanym na początku XVI wieku, w okresie intensywnej ekspansji Portugalii. Chociaż niewiele wiemy o samej historii statku, spekuluje się, że należał do nowej klasy okrętów wojennych, zaprojektowanych dla efektywniejszych i trwalszych dalekobieżnych wypraw handlowych. Zawartość ładowni wraku wskazuje, że zmierzał do zachodnich Indii, przewożąc luksusowe przedmioty, monety, a także cenne i egzotyczne towary, takie jak złoto, miedź, przyprawy, kość słoniowa, broń i jedwab.

Według jednej z hipotez, Bom Jesus zatonął u wybrzeży Namibii podczas sztormu, gdy został wciągnięty zbyt blisko brzegu, co spowodowało zderzenie kadłuba ze skałą i przechylenie statku. Skrzynię z monetami znaleziono na dnie oceanu, co sugeruje, że w wyniku uderzenia o skały doszło do rozbicia kadłuba i wypadnięcia skrzyni. Stan, w jakim znaleziono statek, wskazuje na gwałtowność sztormu, choć brak szczątków ludzkich sugeruje, że większość załogi mogła przeżyła katastrofę i opuściła statek.

Odkrycie to było wynikiem prac wykopaliskowych prowadzonych przez archeologów, m.in. Dietera Noliego i zespołów z Południowoafrykańskiego Instytutu Archeologii Morskiej oraz Texas A&M University. Bom Jesus to nie tylko najstarszy znany wrak statku u zachodniego wybrzeża Afryki Subsaharyjskiej, ale także jeden z najcenniejszych.

Odkryte artefakty obejmują tysiące różnych przedmiotów, takie jak armaty, broń palna, miecze, metale szlachetne, tekstylia, narzędzia astronomiczne i kawałki drewna z wraku. Szczególnie imponujące są sztabki miedzi w ilości 1845 szt. o wadze 16–17 ton, ponad 2000 złotych i srebrnych monet, oraz 105 kłów słoniowych o wadze blisko 2 ton. Największą ilość monet stanowiły hiszpańskie Excellentes, chociaż odkryto również monety portugalskie, weneckie, francuskie i mauretańskie.

Odkrycie to dostarcza unikalnego wglądu w historię handlu morskiego i ekspansji europejskich imperiów w okresie wielkich odkryć.

Obszar, na którym odnaleziono statek, nazwano Sperrgebiet, co oznacza „terytorium zabronione”. Odkrycie to jest nadal chronione, a wspólne działania firmy De Beers i rządu Namibii utrzymują kontrolę nad obszarem. Pomimo trudności związanymi z ochroną tego historycznego stanowiska, pojawiają się pomysły na stworzenie muzeum, które mogłoby przybliżyć tę fascynującą historię szerszej publiczności.

fot. główne: Moneta Doble Excelente; Numismática Pliego; Wikipedia; Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported license.