Poszukiwania.pl

Fritz Todt był niemieckim inżynierem budowlanym oraz ważną postacią w Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej (NSDAP). Był założycielem Organizacji Todt (OT), organizacji inżynieryjno-wojskowej dostarczającej przymusową siłę roboczą niemieckiemu przemysłowi. Na początku II wojny światowej Todt pełnił funkcję Ministra Rzeszy ds. Uzbrojenia i Amunicji, kierując całą niemiecką gospodarką wojskową.

fot. Deutsches Bundesarchiv; Bild 146-1969-146-01

Todt urodził się w Pforzheim w Wielkim Księstwie Badenii (obecnie w Badenii-Wirtembergii) w rodzinie właściciela niewielkiej fabryki biżuterii. W 1910 roku ochotniczo zgłosił się na roczną służbę wojskową. W latach 1911–1914 studiował inżynierię na Technical Hochschule w Monachium i Karlsruhe, uzyskując dyplom inżyniera budowlanego z tej ostatniej uczelni.

Podczas I wojny światowej służył początkowo w piechocie, a następnie jako obserwator w Luftstreitkräfte, zdobywając Krzyż Żelazny. Po wojnie wrócił do nauki i ukończył studia w 1920 roku. W 1921 roku pracował w firmie Grün & Bilfinger AG w Mannheimie, a następnie dla firmy budowlanej Sager & Woerner do 1933 roku. W 1932 roku obronił doktorat na Technical Hochschule w Monachium, po czym został Generalnym Inspektorem ds. Dróg Niemieckich w lipcu 1933 roku, pięć miesięcy po objęciu przez Hitlera urzędu.

W grudniu 1936 roku został Leiter des Hauptamts für Technik in der Reichsleitung der NSDAP (Dyrektorem Głównego Urzędu Techniki w Kierownictwie Narodowosocjalistycznego Niemieckiego Robotniczego Związku Pracy) i w grudniu 1938 roku Generalbevollmächtigter für die Regelung der Bauwirtschaft (Pełnomocnik ds. Regulacji Przemysłu Budowlanego) w Planie Czteroletnim. Na początku II wojny światowej został również mianowany na stopień Generalmajora Luftwaffe. W maju 1938 roku zainicjował Organizację Todt (OT), łącząc państwowe firmy, prywatne przedsiębiorstwa i Reichsarbeitsdienst (Służbę Pracy Rzeszy). OT wykorzystywała nawet 800 000 przymusowych robotników z krajów okupowanych przez Niemcy podczas wojny.

Todt odpowiadał za budowę m.in Linii Zygfryda czy Wilczego Szańca. 17 marca 1940 roku został mianowany jako Reichsminister für Bewaffnung und Munition (Minister Uzbrojenia i Amunicji).

Po inwazji na Związek Radziecki w czerwcu 1941 roku Todt objął funkcję zarządcy ds. odbudowy infrastruktury. Pod koniec lipca 1941 roku został mianowany Generalinspekteur für Wasser und Energie (Generalnym Inspektorem ds. Wody i Energii). W ciągu tego roku zaczął coraz bardziej oddalać się od dowódców Wehrmachtu, zwłaszcza od Reichsmarschalla Hermanna Göringa. Po inspekcji frontu wschodniego Todt skarżył się Hitlerowi, że bez lepszego wyposażenia i zaopatrzenia dla sił zbrojnych lepiej byłoby zakończyć wojnę przeciwko Związkowi Radzieckiemu. Hitler odrzucił taką ocenę i kontynuował ofensywę przeciwko Sowietom.

fot. Deutsches Bundesarchiv; Bild 183-B01718

8 lutego 1942 roku, krótko po starcie z lotniska Wolfsschanze ("Lair Wolf") koło Rastenburga na wschodzie Prus Wschodnich, samolot Heinkela He 111 Todta rozbił się, a on sam zginął. Został pochowany na Cmentarzu Inwalidów przy ulicy Scharnhorst w Berlinie. Pośmiertnie został pierwszym laureatem nowo utworzonego Deutscher Orden.

Spekulowano, że Todt stał się ofiarą zamachu zorganizowanego przez samego Hitlera, ale nigdy to nie zostało potwierdzone. Jednym z możliwych motywów zabicia Todta było to, że poleciał do Wilczego Szańca, aby zalecić Hitlerowi negocjacje pokojowe z Rosją. Dane produkcyjne Todta sugerowały, że niemiecka gospodarka nie była w stanie wesprzeć pokonania Rosji, a do lutego było oczywiste, że plan Hitlera szybkiego podporządkowania Rosji w Blitzkriegu nie powiódł się.

Następcą Todta jako Reichsminister został Albert Speer. Ciekawostką jest fakt, że Speer miał lecieć w tym samym samolocie co Todt. Odmówił podróży tym samym lotem po rozmowie z Hitlerem w noc poprzedzającą lot. W swojej autobiografii Speer wspomniał o dochodzeniu Reichs Air Ministry w sprawie wypadku samolotu, które, jak powiedział, zakończyło się zdaniem: "Możliwość sabotażu jest wykluczona. Dalsze środki są więc zbędne ani niezamierzone".

8 lutego 1944 roku, w drugą rocznicę śmierci Todta, Hitler ustanowił odznakę Dr.-Fritz-Todt-Preis przyznawaną za szczególne osiągnięcia wynalazcze, które mają szczególne znaczenie dla społeczności narodowej. Nagroda była przyznawana w 3 stopniach, złotym, srebrnym i stalowym, wraz z nagrodą materialną i certyfikatem. Złoty odznaka była wręczana osobiście przez Hitlera na wniosek odpowiedniego Gauleitera, na wspólny wniosek Roberta Leya, dyrektora odpowiedniego Deutsche Arbeitsfront i liderów NSDAP, oraz  Alberta Speera.