Tajemniczy Skarb Villeny

Epoka brązu, okres pełen tajemnic i fascynujących odkryć, ukrywa wiele historii. Jedną z nich jest Skarb Villeny, znalezisko odkryte w Hiszpanii ponad 60 lat temu, którego bogactwo i znaczenie teraz zaczyna odsłaniać swoje prawdziwe oblicze. Naukowcy, prowadząc badania nad pochodzeniem i strukturą tego skarbu, niedawno ujawnili jego niesamowitą tajemnicę - niektóre z artefaktów wykonane są z żelaza pochodzącego z meteorytu, który uderzył w Ziemię około miliona lat temu.

fot. Skarb Villeny; autor: Desconocido; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.

W drugiej połowie lat 60. XX wieku miasto Villena, położone na południu Hiszpanii, przeżywało dynamiczny rozwój urbanistyczny. W poszukiwaniu materiałów budowlanych, takich jak żwir do produkcji betonu, budowniczowie zaczęli sięgać po tereny oddalone od centrum. To właśnie w październiku 1963 roku jeden z robotników, Francisco García Arnedo, odkrył wśród żwiru na placu budowy pewną metalową część. Z myślą, że to element jakiegoś mechanicznego urządzenia, przekazał ją kierownikowi. Ten zawiesił ją na widocznym miejscu, licząc na to, że właściciel rozpozna ją i odzyska. Kilka dni później przedmiot zwrócił uwagę innego robotnika, który zabrał go do domu. Jego żona, postanowiła pokazać go lokalnemu jubilerowi, który dostrzegł w nim niezwykłą złotą bransoletkę i natychmiast skontaktował się z archeologiem José Maríą Solerem García, który niezwłocznie pojawił się w jubilerskiej pracowni.

fot. Skarb Villeny; autor: Enrique Íñiguez Medina; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.

Soler, obawiając się, że bransoletka mogła zostać uszkodzona lub że część informacji odkrycia mogła być fałszywa, poinformował o sprawie sędziego śledczego w Villenie. Śledztwo rozpoczęło się wkrótce potem, ale nie doprowadziło do wyjaśnienia okoliczności znalezienia.

25 listopada ten sam jubiler poinformował Solera, że trafiła w jego ręce kolejna bransoletka o podobnych cechach. Tym razem przyniosło ją do pracowni małżeństwo twierdząc, że przedmiot należał do babci. Ze względu na podobieństwo obu bransoletek oraz fakt, że druga miała te same zanieczyszczenia ziemią co pierwsza, Soler ponownie zawiadomił sędziego śledczego. Dzień później, przed stawieniem się w sądzie, meżczyzna od drugiej bransolety pojawił się w domu Solera, twierdząc, że znalazł przedmiot w jednym z koryt w pobliżu miasta, u stóp Sierra del Morrón. 30 listopada, w ramach działań dochodzeniowych, przeprowadzono oględziny terenu w tamtej dolinie, po czym podjęto decyzję o przeprowadzeniu wykopalisk.

fot. Skarb Villeny; autor: Enrique Íñiguez Medina; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.

Miejsce, w którym znaleziono bransoletki, znajdowało się w dolinie Benejama, na południe od Sierra del Morrón, około 5 km od centrum Villeny. Wskazany obszar poszukiwań był blisko ruin islamskich baraków, gdzie zespół archeologiczny zlokalizował obszar około 30 m⊃2;, pod którym mogło znajdować się miejsce pochodzenia bransoletek. Po nieudanych poszukiwaniach postanowiono zwiększyć obszar poszukiwań. Również tam niczego nie znaleziono, a gdy grupa była już gotowa do powrotu, jeden z uczestników dał znać, że odkrył dwie bransoletki i krawędź naczynia.

fot. Skarb Villeny; autor: Julio Garcia; Wikipedia; Creative Commons Atribución 2.0 Genérica.

Pierwsza wystawa odbyła się podczas Świąt Bożego Narodzenia 1963 roku w Muzeum Archeologicznym w Villenie.

fot. Skarb Villeny; autor: Enrique Íñiguez Medina; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.

Skarb składa się z 66 przedmiotów, z których 56 wyraźnie tworzy 49 różnych obiektów. Pozostałe 10 przedmiotów prawdopodobnie należało do bardziej złożonych obiektów, z których zostały odłączone i trudno je zidentyfikować, dlatego należy je rozpatrywać jako oddzielne przedmioty. Zawartość skarbu przedstawia się następująco:

Łącznie: 59 obiektów, 9 754,31 g.

fot. Skarb Villeny; autor: Enrique Íñiguez Medina; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.

Odkrycie Skarbu Villena to jedno z najważniejszych wydarzeń archeologicznych w historii Hiszpanii. Obecne badania prowadzone nad nim otwierają nowy rozdział w jego historii.

fot. Skarb Villeny; autor: Enrique Íñiguez Medina; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.

Badania nad tymi artefaktami, opublikowane niedawno w czasopiśmie Trabajos de Prehistoria, ujawniły, że żelazo użyte do ich wytworzenia pochodzi z meteorytu. Analizy spektrometryczne mas wykazały obecność stopu żelaza i niklu charakterystycznego dla żelaza meteorytowego. To pierwsze i najstarsze odkrycie tego typu na Półwyspie Iberyjskim, które rzuca nowe światło na praktyki metalurgiczne późnej epoki brązu.

fot. Skarb Villeny; autor: Enrique Íñiguez Medina; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.

Artefakty te, łącząc się z innymi znaleziskami żelaza meteorytowego znanymi z pierwszego tysiąclecia p.n.e., takimi jak grot strzały odkryty w Szwajcarii czy niektóre obiekty w Polsce, pozwalają nam spojrzeć w przeszłość i zrozumieć rozwój technologiczny oraz społeczny ówczesnych społeczności.

fot. Skarb Villeny; autor: Enrique Íñiguez Medina; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.

Niemniej jednak, mimo że skład hiszpańskich artefaktów wydaje się być podobny do składu meteorytu Mundrabilla z Australii, nie można jeszcze jednoznacznie stwierdzić, czy starożytne populacje faktycznie wykorzystywały materiały z tego konkretnego meteorytu do tworzenia tych cennych przedmiotów. Naukowcy planują przeprowadzenie dodatkowych badań, aby rozwikłać tę tajemnicę.

fot. Skarb Villeny; autor: Enrique Íñiguez Medina; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.

Skarb Villeny pozostaje więc fascynującym obiektem badań archeologicznych, który nie tylko przyciąga uwagę swoim bogactwem i pięknem, lecz także kryje w sobie niezwykłe historie i sekrety dawnych czasów.

fot. Skarb Villeny; autor: Enrique Íñiguez Medina; Wikipedia; Creative Commons Genérica de Atribución/Compartir-Igual 3.0.