Browar Goetz-Okocimskich w Brzesku

Przybyły ze Szwabii w 1845 r. piwowar Jan Ewangelista Goetz założył w Brzesku niewielki browar. Z czasem stał się on potężnym przedsiębiorstwem, a jego właściciel znanym przemysłowcem, właścicielem ziemskim i działaczem charytatywnym. Dzięki niemu powstała w Brzesku Kasa Chorych, szpital, szkoła ludowa i neogotycki kościół pw. Świętej Trójcy. Syn Jana, Jan Albin Goetz-Okocimski, doprowadził browar okocimski do największego rozkwitu. Wybudował on niedaleko browaru pałac oraz osiedle dla robotników i urzędników. Ostatni ze spadkobierców, Antoni Jan, syn Jana Albina, po rozpoczęciu działań wojennych w 1939 r. uciekł za granicę w obawie przed represjami Niemców za przynależność do narodu polskiego i nigdy już nie powrócił do kraju.

Zespół obejmuje pałac z parkiem i budynki folwarku oraz przemysłowe zabudowania browaru. Najstarszym zachowanym obiektem jest budynek administracyjny zwany starym pałacem, w którym początkowo mieścił się browar i rezydencja Goetzów. Zbudowano go w latach 1845-1850 i rozbudowano w 1905 r. Bogato dekorowany z zewnątrz, stary pałac zachował też dawny wystrój wnętrz. Obecnie mieszczą się tu biura oraz Izba Tradycji Browaru z pamiątkami rodziny Goetzów.

Najwspanialszą budowlą zespołu jest położony w parku angielskim pałac, wzniesiony w latach 1898-1900 przez Jana Albina Goetza i jego żonę Zofię z hrabiów Sumińskich, zaprojektowany przez znaną wiedeńską firmę Fellner&Helmer. Powstał budynek o podłużnej i nieregularnej formie, którego zewnętrzny „kostium” jest mieszaniną stylów od baroku po secesję. We wnętrzach zachowały się wspaniałe stiuki, drewniane okładziny i parkiety, schody oraz meble i obrazy. Istnieje również pałacowa kaplica o posadzce i ścianach wyłożonych marmurem. Pomiędzy rokiem 1908 a 1911 pałac rozbudował o część wschodnią architekt Leopold Simony.

W pobliżu starego pałacu rozciąga się kompleks warzelni starej i nowej, w której zachowały się kotły warzelne i zacierowe. Jest tutaj także, obecnie już nieczynna, tzw. stara słodownia (1875), gdzie przerabiano niegdyś jęczmień na słód. Warto zajrzeć jeszcze do nowej słodowni i butelkowni oraz do kufiarni, służącej do wyrobu beczek leżakowych zwanych kufami. Wokół browaru rozlokowane są także murowane i drewniane domy oraz wille powstałe głównie w 2. poł. XIX w., przeznaczone dla urzędników i pracowników browaru.

Tekst: B. Sanocka

źródło: Dnidziedzictwa.pl; licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0.

foto: BROWAR GOETZ-OKOCIMSKICH W BRZESKU, fot. M. Klag (MIK, 2005) CC BY SA 3.0